Genealogie in de Nederlanden

Genealogisch Vademecum

Genealogisch
Vademecum

A	B	C	D
E	F	G	H
I	J	K	L
M	N	O	P
Q	R	S	T
U	V	W	X
	Y	Z

Trefwoorden

Voor reacties

Encyclopedie

B, afkorting voor begraafregister.

baljuw, ambtenaar, door de landsheer met de rechtspraak in een bepaalde streek belast; rechter in het algemeen. In heerlijkheden met hoger, middelbaar en lager gerecht was een baljuw de rechtstreekse vertegenwoordiger van de heer.

baljuwschap, ambt van een baljuw, rechtsgebied van een baljuw verdeeld in schoutambten, bevolking in het rechtsgebied van de baljuw.

ban, rechtsgebied, rechtsdistrict, ambacht.

bastaard, kind waarvan de vader en moeder niet wettig gehuwd waren. Wettelijk volgt een bastaard meestal de conditie van de moeder. Wettiging kon vroeger geschieden door het huwelijk der ouders, waarbij het kind onder een doek of onder de mantel werd geplaatst ('mantelkinderen').

begraafplaats, plaats waar men de doden begraaft.

begraafplaatsen via internet.

begraafregister, register waarin degene die begraven was werd ingeschreven. Ingeschreven werd de naam van de overledene en de begraafdatum. Vaak werd ook het nummer van het graf en de betaalde bedragen voor het openen van het graf, het luiden van de klok, draagbaar en doodskleed ingeschreven.

BEL, afkorting voor belastingen.

beroep, activiteit waarmee men in zijn levensbehoeften voorziet, betrekking, werkkring. De burgerlijke stand en de bevolkingsregisters uit de 19e eeuw zijn bronnen waarin van vrijwel iedereen die een beroep uitoefende, vermeld wordt welk beroep dat was. Het beroep bij overlijden, indien er dan nog een beroep werd uitgeoefend, vindt men in de overlijdensakte. Vóór 1800 zijn in rechterlijke, notariële - en weeskamerarchieven en ook belastingkohieren, beroepen te vinden. Voor agrarische beroepen zijn het de kadaster-, waterschapsarchieven, marke-archieven, pachtadministraties. Voor ambachtslieden, neringdoenden en kooplieden in de 19e eeuw, de patentregisters. Voor ambtenaren en regenten staan de beroepen over het algemeen in de overheidsarchieven en voor academici in biografische woordenboeken.

beroepen in beeld, afbeeldingen van beroepen [ van Johannes en Caspares Luiken 't Amsterdam 1694 ] meer afbeeldingen.

beroepenlijst, lijst van beroepen. [beroepsnamenlijst ]

bevolkingsregister, een in enkelvoud aangelegd register waarin de bewoners per huisadres van een gemeente met de belangrijkste persoonsgegevens opgetekend zijn. Zij werden bijgehouden door aanvullingen en correcties.
In 1850 landelijk ingevoerd en gevuld met de gegevens die in 1849 waren verzameld voor de derde algemene volkstelling. Meestal werden de registers per wijk en vervolgens per straat ingedeeld. Per persoon konden de gegevens opgeschreven worden van familienaam, voornamen, geslacht, relatie met het gezinshoofd (vrouw, zoon, dochter, enz.), geboortedatum en -plaats, godsdienst, beroep, adres, datum vestiging, herkomstplaats, datum van vertrek en nieuwe vestigingsplaats, datum van overlijden.
Eens in de tien tot vijftien jaar werden de registers vernieuwd, omdat door aanvullingen en correcties de overzichtelijkheid verdween. Deze registers zijn gebruikt tot 1920. Hierna kwam de gezinskaart.
Het bevolkingsregister bevindt zich bij de gemeente.

bibliografie, beschrijving van boeken, artikelen, enz. over een bepaald onderwerp.

bidprentje, een plaatje waarop een sterfgeval staat vermeld, met aansporing tot bidden voor de overledene.
Dit wordt ook wel doodsprentje of doodsbeeldje genoemd, en is vooral bij rooms-katholieken in gebruik.
Zie ook bidprentjes

biografie, levensbeschrijving van een persoon

blazoen, heraldiek wapen, schild

blazoeneren, het beschrijven van wapens

blazoenering, de beschrijving van wapens

bloedverwant, door geboorte afstammen van dezelfde voorvader

boerderijnamen, namen van boerderijen die hun naam aan families hebben gegeven.

boerenwapens, burgerlijke wapens, niet adellijke (zgn. burgerlijke) wapens, sinds de 13e eeuw.

botting, belasting die in de plaats kwam van de kosten van onderhoud die een dorp aan de graaf moest betalen tijdens zijn werkbezoek waarbij hij ook rechtszitting hield (bod-ding).

braak, omgeploegd land dat men onbebouwd laat liggen

braakliggend, braakliggend gedurende een jaargetijde

bronvermelding, noodzakelijk om de gevonden gegevens te kunnen controleren

BS, afkorting voor burgerlijke stand

bui(ij)s, naam van een kledingstuk. naam van een vissersboot.

buitenijen, het terrein buiten de stadsmuur, dat tot het stedelijk rechtsgebied behoorde.

burgerlijke begrafenis, begrafenis zonder kerkelijke plechtigheden

burgerlijke stand, état civil, (BS) ingesteld nadat in 1810 het Koninkrijk Holland bij het Franse rijk was ingelijfd.
In Zeeuws-Vlaanderen al in 1796 en in Limburg in 1798. De overige delen van Nederland in 1811 en 1812.
De burgerlijke stand (BS) omvat ondermeer geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten. Ingeschreven in 1 jaar omvattende registers en in tweevoud opgemaakt. Een exemplaar voor de gemeente en een exemplaar voor de arrondissementsrechtbank.

burgerlijke wapens, boerenwapens, niet adellijke (zgn. burgerlijke) wapens, sinds de 13e eeuw.

burgerlijk huwelijk, huwelijk zonder godsdienstplechtigheden

burgerrecht, recht uit het burgerschap voortvloeiend

Hoewel er naar gestreefd is correcte informatie te verschaffen, kan niet worden gegarandeerd dat de informatie op het moment waarop deze is geplaatst na verloop van tijd nog steeds juist is. Aan de inhoud van deze webhalte kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.