De Vereenigde Nederlanden of Zeven Vrye Provinciën
Gesloten in den
Jaare 1579 te Utrecht
in 1773
Beknopte Schets van 's Lands Verdeeling
Provinciën -- Landschappen -- Generaliteits-Landen -- plaatsen op alfabet -- Kaarten -- bronnen
De Provincië Gelderland
verdeeld in drie Kwartieren:
Kwartier van Nymegen --- Kwartier van Zutphen --- Kwartier van Arnhem
aanhangzel
De kwartieren, steden, dorpen, gehuchten, kastelen en schanssen op alfabet
Het Kwartier van Nymegen
Verdeeld in Zes Amtmanschappen:
(a) Het Ryk van
Nymegen.
(b) Het Amt van
Maas en Waal.
(c) De Over-Betuwe.
(d) De Neder-Betuwe.
(e) Tieler en Bommeler-Waarden.
(f) Het Amt van
Beest.
In 't Ryk van Nijmegen zyn:
de Hoofdstad Nymegen.
de dorpen:
Oy, Persingen, Upbergen, Beek, Groesbeek, Houmen, Malden, Wichem, Mistril, Weurt,
Beuningen, Ewyk, Winssen,
Hees, Neerbos, Hatert.
In 't Amt van Maas en
Waal zyn:
het vlek Batenburg
de dorpen:
Over-
en Neder-Asselt, Balgoyen,
Keent, Appeltern, Maas-Bommel,
Alphen, Dieden, Oyen,
Dreumel, Wamel, Leuwen, Druten, Leur, Hernen, Borg-Haaren,
Horssen, Altvorst, Puffelyk.
In de Over-Betuwe zyn:
Schenken-Schans
de dorpen:
Millingen, Zeeland, Lobet, Herwen, Aart, Pannerden of Panderen, Gent of Halderengent, Bemmel, Doornik, Lent, Slyk-Ewyk,
Loenen, Herreveld, Zetten, Andelft of Aalst,
Oosterhout, Valburg, Elst, Ressen, Doornenburg, Angeren, Elden, Driel, Heteren, Randwyk, Indoornik, Hemmen, Homoet.
In de Neder-Betuwe zyn:
de dorpen:
Hien, Doywaard of Dodewaard,
Ochten, Yzendoorn, Echteld, Meel of Mil, Heusden, dat ook Op Heusden of Opper-Heusden
genoemd word, Kesteren, Leynden of Linden, Ommeren, Ingen, Ek, Maurik, Den
Brakel, Ryswyk, Ravensway,
Zoelen, Avezaaten.
In de Tieler en Bommeler
Waarden zyn:
de steden: Tiel en Bommel
de dorpen:
Op-Hemert, Varik, Zennewynen, Op- en Neder Ynen, Heesselt, Hiern of Waardenburg, Haaften, Tuil, Herwynen,
Helluw, Vuren, Dalum, Elst, Wadenoyen, Drumpt, Deil, Meteren, Geldermalsen, Gellekom, Enspyk, Rumpt, Nieuwaal, Gameren, Zuillichem,
Brakel, Kerkwyk, Bruchem,
Aalst, Delwynen, Poederoyen,
Neder-Hemert, Amerzonde ook
Amelroy genaamd, Wel, Heel of Hedel,
Driel, Rossen, Oensel, Hurwene,
Herwaarden.
De schans St. Andries.
In 't Amt Beest zyn:
de dorpen:
Beest,
Renoy, Marienwaard.
Het Graafschap of
Kwartier van Zutphen
Verdeeld in:
(a) Het Landdrostamt
van Zutphen
(b) Het Schoutamt
van Zutphen
(c) Het Richteramt
van Doesburg
(d) Het Schoutamt
van Lochem
In 't Landdrostamt
van Zutphen zyn:
de stad Deutichem of Deutekom
de dorpen:
Steenderen, Baak, Hengelo, Ruurlo, Zellem, Hummelo, Bronkhorst,
nevens verscheidene Adelyke Huisen.
In 't Schoutamt
van Zutphen zyn:
de hoofdstad Zutphen
de dorpen:
Gorsel,
Almen, Warnsfeld, Vorden, ook het voortreffelyke Adelyk Huis de Voorst, en meer andere Adelyke
Huisen.
In 't Richteramt
van Doesburg zyn:
de stad Doesburg
de dorpen:
Oldkappel of Keppel binnen, Drempt, Angerlo, Kel. Hierby kan men ook rekenen
de Bannery van Baar en Latum,
met de dorpen van dien naam.
In 't Schoutamt
van Lochem zyn:
de stad Lochem
het dorp: Latem, ook wel de Heerlykheid
Verwolde, alsmede verscheidene Adelyke
Huisen
De byzondere
Heerlykheden van dit Kwartier zyn:
Borkelo, hebbende:
het steedje Borkelo
de dorpen:
Gesselaar, Nede, Eibergen,
Rekken, en eenige Adelyke Huisen.
Lichtenvoorde,
hebbende:
het steedje Lichtenvoorde en eenige Adelyke huisen, Grol of Groenlo met zyn Grond-Gebied legt tusschen de
Heerlykheden Lichtenvoort
en Borkelo.
Bredevoort, hebbende:
het steedje Bredevoort
of Breevoort
de dorpen:
Winterswyk, Aalten, Dinxperlo
De Bannery van Wisch hebbende:
het steedje Burg of Ter burg
de dorpen:
Zilwolde, Varsefeld, de Heerlykheid Lichtenberg en 't Adelyk Huis Schuilenburg.
Het Graafschap 's Heerenberg, hebbende:
het steedje 's Heerenberg
de dorpen:
Netterden, Genderingen, Zeddam,
Didam, Westerfoort, Etten,
de schans Geldersoord, nevens veele Adelyke Huisen
Het Kwartier van Arnhem, anders ook
genaamd de Veluwe
Verdeeld in:
(a) Het Landdrostamt van de Veluwe
(b) Het Richteramt van Veluwe-Zoom
(c) De Hooge Heerlykheid
het Loo met meer andere hooge Heerlykhede.
In het Landdrostamt van de Veluwe, bestaande uit de Over- en Neder
Veluwe zyn:
de steden Harderwyk, Wageningen, Hattem,
Elburg
de vlekken Barneveld, Nieuwkerk
de dorpen:
Bennekom,
Eede, Lunteren, Otterlo, wordende ook Aanstoot genoemd, Voorthuisen,
Garderen, Kootwyk, Putten, Ermelo, Elspeet, Doornspyk, Oosterwolde, Oldebroek, Heerde, Vorchten, Veessen, Eep, Oen, Nieuwbroek, Vaassen, nevens een groot aantal van Adelyke
Huisen.
In het Richteramt van Veluwe-Zoom zyn:
de Hoofdstad Arnhem
de dorpen:
Terwolde, 't Well, Wilp,
Voorst, Halle, Brummen, Spankeren, Dieren met het vorstelyk Lusthuis van dien naam, Ellekom,
Rhede, Velp, Klingelbeek, Oosterbeek, Renkum, ook veele Adelyke Huisen.
In de Hooge Heerlykheid het
Loo zyn:
het Vorstelyk Lusthuis het Loo
de dorpen:
Appeldoorn,
Beekbergen, Loenen, en de Buurtschappen Hoog-Soeren
en Uchulen.
De overige hooge en laage Heerlykheden in dit Kwartier zyn:
Doornwaard met het kasteel Doornenburg en 't Dorp Helsum.
Rozendaal met een dorp en heerlyk Lusthuis van
dien naam.
Scherpenzeel en Hoevelaken, twee
dorpen, zynde te gelyk twee
laage Heerlykheden.
Als aanhangzel
van Gelderland kan men hier de beide Graafschappen Buren en Kuilenburg
plaatsen, schoon ze eigentlyk niet tot gelderland, gelyk
ook niet tot Holland behoren, maar tusschen beide leggen.
Het Graafschap Buren heeft:
de stad Buren
de dorpen:
Arichem, Buur-Malsen, Tricht, Ast, Zoelmond of Sermond, Beusichem of Beusekom.
Het Graafschap Kuilenburg heeft:
de stad Kuilenburg of Culemburg
de dorpen:
Everdingen,
Zyderveld, nevens het Buurtschap Goldberdingen.