|
WAZAMAR
|
Heraldische Wapens in de Nederlanden
|
|
|

Heraldische Wapens
in de
Nederlanden
Inleiding
Inhoud
Heraldische Wapenregisters
in de
Nederlanden
Inhoud
Heraldische Wapenkunde
in de
Nederlanden
Inhoud
Historische Geslachtswapens
Inhoud
Voor reacties
|
|
|
Zoeken
|
|
Vooraf
|
geraadpleegde literatuur
|
|
|
Bedenk dat er maar een klein deel van de families die er zijn ooit een
wapen heeft gevoerd.
Namelijk die families waarin één of meer leden beroepshalve of uit hoofde van
hun maatschappelijke positie een zegel nodig hadden.
Uiteraard is de kans op een wapen groter naarmate de familie ouder, wijder
vertakt en beter gesitueerd was.
Hieronder een poging van zoeken naar een (familie)wapen.
|
|
Hoe beginnen
|
|
|
|
Rekening houden met :
- Eenzelfde naam wil nog niet zeggen dezelfde familie.
- Een gevonden wapen kan pas gevoerd worden wanneer die wapenvoerende
persoon ook tot de eigen familie behoort.
|
|
Volgorde
|
|
|
|
1 - familiegeschiedenis
2 - familiewapen
3 - zoeken
3 - ontwerpen
5 - registreren
|
|
Familie geschiedenis
|
|
Voor het zoeken van een wapen dient men eerst de
familiegeschiedenis te kennen.
Dit is noodzakelijk voor het aan kunnen tonen dat men afstamt van degene die
een wapen (door aannemen of erven) voerde.
Dit gebeurt aan de hand van akten (van geboorte, huwelijk en overlijden,
e.d.) vanaf de wapen 'zoeker' tot de wapendrager.
Hierbij is onderzoek van het beroep of maatschappelijke functie van de
wapendrager van belang.
Dit gebeurt aan de hand van registers uit de plaats (gemeente, organisatie)
waar deze functie werd uitgevoerd.
Zie voor het opzetten van een familiegeschiedenis hoe
genealogie doen
|
|
Wapen
|
|
Voor het zoeken van een wapen dient men de familiegeschiedenis
te kennen.
In Nederland heeft men geen centrale registratie van familiewapens. Hierdoor
wordt het zelf gaan zoeken. In de loop van het onderzoek kan men een
voorvader tegenkomen die mogelijk een wapen voerde:
- uit het erven van bezit (adel, grond).
- als kenmerk van uitoefening van beroep of zijn bedrijf (koopman, nering,
compagnie).
- uit hoofde van een bestuursfunctie (van een gilde, of was schepen of
schout, kerk) werden akten van testamenten, overeenkomsten, e.d. bezegeld.
Deze zegels waren voorzien van een wapen.
Vanaf de 17e eeuw tot en met de negentiende eeuw gebruikte men lakzegels
waarmee de brieven dichtgeplakt werden. Naast de hiervoor gebruikte
zegelstempel (cachet) werd later ook de zegelring gebruikt.
Het wapen op de zegel heeft de kleur van het zegel.
- vanwege een zelf (doen laten) ontworpen wapen.
|
|
Zoeken
|
|
De zoeker van een wapen kent de
familiegeschiedenis.
Voor het zoeken naar een familiegeschiedenis:
1 - akten
Voor het zoeken naar een wapen:
2 - zegels
3 - lakzegels
4 - wapenboeken
5 - wapens
let op dat eenzelfde naam wil nog niet zeggen dezelfde familie.
Een gevonden wapen kan pas dan gevoerd worden wanneer die wapenvoerende
persoon ook tot de eigen familie behoort.
|
|
Akten
|
|
|
Geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten in de Archieven van de plaats van geboorte, huwelijk of
overlijden. Voor 1811 in de Doop-,
Trouw- en Begraafboeken, na 1811 bij de Burgerlijke Stand van de
plaats van geboorte, huwelijk of overlijden.
|
|
Zegels
|
|
|
Het archief van het gerecht of de schepenbank heeft alleen een register
van de ontworpen akten. Het exemplaar van de akte wat aan de belanghebbende
was gegeven (de "grosse" van de akte) werd op perkament geschreven
en bezegeld. Soms zegelde alleen de richter of schout, soms ook andere leden
van het gericht of getuigen.
Ook zijn er zonder tussenkomst van het gerecht verklaringen en overeenkomsten
(zoals testamenten, contracten, e.d.) die alleen door de belanghebbende
persoon of personen zijn opgemaakt en bezegeld. Veel van deze akten zijn
verloren gegaan.
Van wat over is vind men in archieven van kerken, kloosters en families
die ter plaatse grondbezit of andere belangen hadden. Hier zijn (nog) geen
overzichten van.
Sommige archieven hebben een overzicht van alle zegels waarover zij
beschikken.
Een verwijzing naar gegevens van Bossche
Schepenzegels
|
|
Lakzegels
|
|
|
Grote verzamelingen lakzegels (afkomstig van brieven) zijn bij het Koninklijk Nederlands Genootschap
voor Geslachts- en Wapenkunde, het Centraal Bureau voor Genealogie en de Nederlandse Genealogische Vereniging.
Gedeeltelijk zijn deze collecties geïndexeerd.
|
|
Wapenboeken
|
|
|
Aangelegd in de loop der eeuwen door wapenherauten en verzamelaars.
Hiervan bestaat (nog) geen overzicht. Deze wapenboeken zijn over allerlei
collecties verspreid.
- bij het Koninklijk Nederlands Genootschap
voor Geslachts- en Wapenkunde
- van het Centraal Bureau voor Genealogie.
- de Nederlandse Genealogische Vereniging.
- de Hoge Raad van Adel.
- in Archieven.
- in Bibliotheken.
Het meest gebruikte "Armorial Général" van J.B. Rietstap is
het minst bruikbaar voor het zoeken naar een eigen familiewapen. Hierin is
niets te vinden van wie de door
hem beschreven wapens voerde.
|
|
Wapens
|
|
|
Wapens op grafzerken, gebrandschilderde ramen en rouwborden
in de kerken. Schilderijen van adellijke- en aanzienlijke personen.
Bij (Schutters-) gilden, Compagnieën (handelsmaatschappijen) en
(oude) verenigingen.
In en op gebouwen van (grond)eigenaren (adel).
In de landelijke en plaatselijke musea en Bibliotheken.
In persoonlijke- en familiearchieven.
|
|
Resultaat
|
|
Geen wapen gevonden dan zelf een wapen (doen laten) ontwerpen
Voor het registreren van een familiewapen is tenminste nodig:
- een zover mogelijk teruggaande, bewezen stamreeks of genealogie.
- een afbeelding van het gevonden of nieuw ontworpen wapen (in kleur of in
zwart/wit met kleuraanduiding).
Het wapen wordt getoetst aan de regels van de heraldiek en indien de
commissie die daarmee belast is het wenselijk acht zal het een
wapenverbetering voorstellen.
|
|
|
© WAZAMAR
sinds 1995
|
Hoewel er naar gestreefd is correcte
informatie te verschaffen, kan niet worden gegarandeerd dat de informatie op
het moment waarop deze is geplaatst na verloop van tijd nog steeds juist is.
Aan de inhoud van deze webhalte kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.
|
|
|